روایت شناسیِ حکایت های «کلیله و دمنه»

thesis
abstract

روایت شناسی روی کردی ست ساختار گرا که به دنبالِ یافتنِ نظامِ حاکم بر انواعِ روایی و ساختار و بافتِ بنیادینِ روایت است. روایت نوعی از بیان است که با عمل و سیرِ حوادث در زمان سر و کار دارد. پس از این که چامسکی نظریّه ی «دستورِ زبانِ زایا گشتاریِ» خود را مطرح کرد و دو سوسور میانِ زبان و گفتار تمایز قائل شد، توجّهِ روایت شناسان به بحثِ امکانِ وجود «ساختارِ جهانی و عامِّ روایت» و امکانِ کشف و تبیینِ این ساختار، علی رغمِ تکثّرِ روایت ها در حوزه های زبانی و ملّیِ مختلف، جلب شد. از آن پس، روایت شناسان در تلاش اند تا این ساختار را کشف کرده و به توضیح و تبیینِ این ساختارِ کلّی و جزئیّاتِ آن بپردازند. یکی از برجسته ترین تلاش ها در این زمینه، که تحوّلی شگرف در علمِ روایت شناسی و دیگر زمینه های فعّالیّتِ ساختار گرایی به وجود آورده است، پژوهشی ست که روایت شناس روس، ولادیمیر پراپ، بر روی صد قصّه ی فولکلورِ روس انجام داده است و بر این اساس، حکم هایی را در مورد قصّه های پریانِ روسی صادر کرده است. پس از او، پژوهش هایی این چنین در مورد سایرِ قصّه های مللِ گونا گون انجام گرفته است که در یک نمونه بر رسیِ قصّه های ایرانی، خانمِ پگاهِ خدیش صد افسانه ی عامّیانه ی فارسی را مورد بررسی قرار داده است. پژوهش حاضر نیز، با نگاه به نظریّه های گونا گونِ روایتی -از جمله و به طورِ خاصّ نظریّه ی روایتیِ پراپ و پژوهش خدیش،- به دنبالِ بر رسیِ وجود یا عدمِ وجود ساختارِ روایتیِ کلّی در حکایت های «کلیله و دمنه» و امکانِ نسبت دادنِ این ساختار به تمامیِ قصّه ها و بر رسیِ کار آمدی و نا کار آمدیِ نظریّه های روایتیِ مختلف و روش های بر آمده از این نظریّه ها در تبیین و توضیحِ ساختار های روایی در حکایت های این کتاب بر آمده است. این پژوهش در شش فصل تنظیم شده است. در فصلِ اوّل به تعریفِ برخی از عناصرِ داستان، که در فهمِ نظریّه های روایت و تحلیلِ قصّه ها لازم اند، پرداخته ایم. سپس، در فصلِ دوم پیشینه ای مختصر از تحوّلاتِ علمِ روایت شناسی به دست داده ایم. در فصلِ سوم برخی نظریّه های روایت را، که هم بستگی هایی با کارِ انجام گرفته در این پژوهش داشته اند، به اختصار معرّفی کرده ایم. در فصلِ چهارم، در مورد برخی از عناصر و مراحلِ روایتِ داستان، که در واقع مراحلِ مختلفِ طرحِ اثرِ روایی اند، بحث ها و نظریّه هایی مطرح شده اند. در فصلِ پنجم، ابتدا هر کدام از حکایت های «کلیله و دمنه» را، بر اساس تئوریِ روایتیِ پراپ و نیز سیستمِ پیش نهادیِ خدیش (که در واقع نسخه ای اصلاح شده از روش پراپ است،) تحلیل کرده ایم و سپس، با جدول بندیِ نتایجِ تحلیل، به بر رسیِ ساختارِ روایتِ این حکایت ها پرداخته ایم و با نظر به دیگر نظریّه های روایت، کار آمدی ها و نا کار آمدی های نظریّه های روایتیِ پراپ و دیگران و روش های مختلفِ تحلیلِ قصّه ها را مورد نقد و بر رسی قرار داده ایم. هم چنین در این فصل، در هر جا که حکایت ها موارد چالش بر انگیزی را عرضه داشته اند، تلاش شده است تا تبیین و توضیحی اقناع کننده ارائه شود و حتّا در مواردی، این تلاش به ارائه ی پیش نهاداتِ اصلاحی در روش های تحلیل منجر شده است. در نهایت، در فصلِ ششم، خلاصه ای از نتیجه گیری های خود را به هم راهِ پیش نهاداتی برای تداومِ بر رسی های این چنینی ارائه کرده ایم.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

نقد کهن‌الگویی حکایت «پادشاه و برهمنان» در کلیله و دمنه

نقد کهن‌‌الگویی از انواع نقد اسطوره‌‌ای است که بیش‌تر بر نظریات یونگ در مورد ناخودآگاه جمعی و صور ازلی تأکید دارد. در نظر یونگ، کهن‌الگوها آن دسته از صور ازلی و نوعی‌اند که در عمق ناخودآگاه جمعی انسان‌‌ها، به‌صورت بالقوه وجود دارند و خفته‌‌اند. این صور کهن و اساطیری، می‌‌توانند در هنر و ادبیات تجلی یابند. در حکایت «پادشاه و برهمنان» کلیله و دمنه، کهن‌الگوهای آنیمای مثبت و منفی و پیر خردمند را ب...

full text

تحلیل کهن‌الگویی حکایت «الملک‌ و البراهمه» کلیله و دمنه

نظریه کهن‌الگو از مکتب روان‌شناسی کارل گوستاو یونگ برگرفته شده ‌است. یونگ، تصاویر و رسوبات روانی و آگاهی‌های ارثی موجود در ناخودآگاه جمعی را کهن الگو (آرکی تایپ) می نامد؛ به عبارت دیگر، کهن‌الگو، طرح کلی تجارب و رفتارهای مکرر اجداد و نیاکان بشر است که در ناخودآگاهی جمعی ریشه دارد. کهن‌الگوها در قالب نماد یا به شکلی نمادین در بسترهایی مانند اسطوره، حماسه، داستان، رؤیا و اوهام آشکار می‌شوند یا در...

full text

روایت شناسی داستان بوم و زاغ در کلیله و دمنه

روایت شناسی یکی از حوزه های مطالعاتی است که به دنبال بررسی نظام حاکم بر روایتها و کشف و دریافت مناسبات و پیوندهای درونیِ اجزای سازندۀ روایت است. ساختارگرایانی نظیر گرماس، تودوروف، ژنت و برمون در مطالعۀ روایت بیشتر به کشف الگوها و بن مایههای زنجیرهای داستانها توجه کرده اند. گرماس کار خود را براساس زبان شناسی سوسور و یاکوبسن آغاز کرد و تحت تأثیر تفکر آنها، هستۀ پدید آمدن قصه ها را در تقابل کنشگرها...

full text

بررسی و تحلیل داستان شیر، روباه و الاغ کلیله و دمنه از دیدگاه روایت‌شناسی لینت‌ولت

کلیله و دمنه مشتمل بر مجموعه روایت‌هایی است که قهرمانان اصلی آن یعنی حیوانات دارای نقش و صفات انسانی هستند. همین ویژگی کلیله و دمنه بستر مناسبی جهت بررسی و تحلیل ظرایف و دقایق داستان‌های آن از منظر روایت‌شناسی ایجاد می‌کند. بر همین اساس پژوهش حاضر با استفاده از روایت‌شناسی لینت‌ولت به بررسی روایت «شیر، روباه و الاغ» کلیله و دمنه برگردان آگیتا محمدزاده پرداخته، نشان می‌دهد قصه‌های کلیله و دمنه ک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده زبان و ادبیات فارسی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023